همخوان نبودن معماری امروز با فرهنگ و اقلیم کشور
تاریخ انتشار: ۷ دی ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۷۱۱۲۵۱
یک کارشناس و مدرس معماری در دانشگاه با بیان اینکه محیط و منظر شهری به‌طور صرف تنها مربوط به ساخت‌وساز و احداث بنا و سازه نیست، گفت: محیط زندگی و پیرامون ما باید با فرهنگ، اقلیم و روحیات مردم همخوانی و وحدت داشته باشد، نه اینکه با خواسته و سلیقه شخصی کارفرما همخوان و همسو باشد.
محمود تیموری در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، اظهار کرد: تأثیر معماری در دنیا شناخته شده است و در ۵۰ سال اخیر در طراحی محیطی به این عنصر حیاتی و تأثیرگذار توجه ویژه‌ای شده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
وی با بیان اینکه این تأثیر می‌تواند منفی یا مثبت باشد، افزود: متأسفانه از همان ابتدای ورود معماری مدرن به کشورمان اتفاقاتی در این بخش افتاد که هنوز هم به‌خوبی آن را درک نکرده‌ایم و نتوانسته‌ایم در مسیر درستی گام برداریم.
این کارشناس و مدرس معماری دانشگاه با بیان اینکه در کشورمان به محیط به‌عنوان فضایی که روی انسان‌ها تأثیرگذار است نگاه نکرده‌ایم، ادامه داد: محیط از دیدگاه ما یک مجموعه اجتماعی از سازه‌ها و ساختمان‌های مختلف است؛ هرچه این ساختمان‌ها زیباتر و شکیل‌تر باشد، در این سازوکار اشتباه، جایگاه بهتری دارد.
وی ادامه داد: باید این سازه‌ها و ساختمان‌ها را در قالب یک مجموعه واحد دید که قرار است همین بناها فضای شهری و زیست انسان‌ها را شکل بدهند و بسازند، بنابراین باید شاهد یک انسجام و وحدت در این فضاها باشیم.
تیموری اظهار کرد: در ایران معماری و شهر را در قالب ساختمان می‌بینیم یعنی در قالب کالبدی که هرچه زیباتر باشد و دید بصری بهتری داشته باشد، کفایت می‌کند، درحالی‌که محیط مجموعه‌ای از مناسبات کالبدی و مناسبات انسانی و اجتماعی است.
وی با بیان اینکه محیط و منظر شهری به‌طور صرف تنها مربوط به ساخت‌وساز و احداث بنا و سازه نیست، تأکید کرد: محیط زندگی و پیرامون ما باید با فرهنگ، اقلیم و روحیات مردم همخوانی و وحدت داشته باشد، نه اینکه با خواسته و سلیقه شخصی کارفرما همخوان و همسو باشد.
سازوکار نامشخص مسکن در ایراناین استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: یک خیابان در درجه اول باید بتواند یک فضای شهری مناسب را فراهم کند، بنابراین محیط در مجموع در روحیه و رفتار انسان تأثیرگذار است اما در ایران، به دلیل اینکه صنعت ساختمان، وضعیت و سازوکار مشخصی ندارد، نتوانسته‌ایم روی حس امنیت، خاطره‌انگیزی، آرامش و هویت در موضوع منظر شهری و معماری اقدام خاصی داشته باشیم و تنها به نمای ساختمان‌ها توجه کرده‌ایم.
وی با اشاره به نقش عوامل متعدد از جمله کارفرما، طراحان، مجموعه مدیریت ساخت‌وساز و نهادهایی همچون وزارت راه، شهرداری، بنیاد مسکن و دیگر سازمان‌های مرتبط تصریح کرد: وزارت راه و شهرسازی ضوابط و مقررات بخش مسکن را تدوین کرده و قانون‌گذار این بخش است، بنابراین بیشتر روی مباحث کالبدی توجه می‌کند اما کمتر به ابعاد انسانی و اقلیمی می‌پردازد.
تیموری با تأکید بر اینکه در معماری کشورمان بیشتر روی ساختمان‌سازی تمرکز شده و ضوابط داخل ساختمان بسیار بیشتر از ضوابط نمای بیرونی ساختمان‌ها دیده شده است، افزود: در کشورهای دیگر قضیه درست برعکس است و بر نمای ساختمان و تأثیر آن بر محیط اطراف، ضوابط و قانونمندی سخت‌گیرانه‌تری حاکم است؛ چراکه در آن کشورها، برای حقوق عمومی و افرادی که باید هرروز این سازه را ببینند، اهمیت بیشتری قائل هستند.
وی گفت: حقوق عمومی مربوط به عموم مردم و اقشار مختلف است و بحث‌های ساخت‌وساز معماری در نمای بیرونی اهمیت و ضوابط بیشتر و سازوکار پیچیده‌تری از منظر درونی سازه دارد.
این کارشناس معمار و استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: مشکلات و موانع امروز در حوزه ساخت‌وساز در سطح، به موضوع خشک‌سالی و کم‌آبی بازمی‌گردد و با توجه به اینکه تمرکز جمعیتی در کلان‌شهرها و شهرهای بزرگ است، به ساخت‌وساز در ارتفاع بیشتر توجه شده است.
وی تأکید کرد: معماری سنتی ما افقی بوده است و خانواده‌ها روی زمین و نه در ارتفاع زندگی می‌کردند. نمی‌شود با نگاه صفر و صدی به این موضوع نگریست و گفت مرتفع‌سازی خوب یا بد است. در کشورهای دیگر از راهکارهای دوران مدرن بهره گرفتند و شهرها را عمودی و در ارتفاع ساختند؛ پس از مدتی این موضوع تعدیل شد و امروز در رویکردهای توسعه پایدار، شاهد حرکت و اعمال تصمیم بینابینی در هر دو بخش مرتفع‌سازی و ساخت‌وساز در سطح هستیم.
تیموری گفت: برای مجتمع‌های تجاری و عمومی ساخت‌وسازهای عمودی و برای زندگی و سکونت، سازه‌ها در سطح ساخته می‌شوند. مردم در شهرهای مختلف به روستاهای نزدیک شهرها می‌روند و ویلا می‌سازند. این نشان می‌دهد نیازی وجود دارد که مردم به روستاها و محیط‌های طبیعی و دور از استرس شهرهای بزرگ روی می‌آورند.
وی بابیان اینکه خیلی از این ساخت‌وسازها غیرقانونی است و محیط طبیعی روستاها را به‌هم می‌ریزد، اظهار کرد: این نیاز در شهرها پاسخ داده نشده چراکه گونه‌های اقامتی مسکونی به شکلی نیستند که پویا و نشاط‌آمیز باشند. از همین رو در پایان هفته و تعطیلات شاهدیم علاوه بر خروج از شهرها به روستاها می‌روند و حتی در دوره بازنشستگی به روستاهای نزدیک شهرها می‌روند و این پدیده در حال زیادتر شدن است.
کارشناس معمار و استاد دانشگاه پیشنهاد داد: نواحی خاصی با عنوان شهرک‌های کم ارتفاع در شهرهای بزرگ ساخته شوند و ارتفاع و تراکم را در این مجتمع‌ها ممنوع کنند. همچنین برای روستاهایی که ساکنان شهرها در آنها حضور می‌یابند و فضای طبیعی روستا را به‌هم می‌ریزند، مقررات و قوانین تعریف کنیم.
وی خاطرنشان کرد: زمین‌هایی با کاربری کشاورزی داریم که به‌مرور واردتریم شهرها شده‌اند. متأسفانه وزارت جهاد کشاورزی اجازه توسعه ساخت‌وساز در این زمین‌ها نمی‌دهد؛ درحالی‌که می‌توان این‌ها را ترکیب کرده و سازه مسکونی ویژه‌ای برای این فضاها تعریف کرد که هم باغ حفظ شود و هم استفاده منطقی از فضای موجود صورت گیرد.
تیموری بابیان اینکه کسی که در این فضا ساخت‌وساز می‌کند برای استفاده از طبیعت دست به این کار می‌زند افزود: این فرد اقدام به احداث فضای سکونتگاهی می‌کند، علاوه بر این محدوده باغ، درختان و گیاهان را حفاظت و نگهداری می‌کند.
وی با اشاره به اینکه ضوابط ساخت‌وساز با نظارت دقیق و اعمال محدودیت در ساخت‌وساز همراه باشد، اظهار کرد: با توجه به روند سالمندی و پیری جمعیت در ایران احیای باغ شهرها به‌عنوان محیط‌های آرام و دور از استرس ضروری است.
توجه به تنوع مسکناین استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: در کنار این موضوع به مسکن‌های ارزان‌قیمت و طرح‌هایی مانند مسکن مهر و مسکن ملی هم نیاز داریم اما این نکته را هم باید در نظر داشت که زمانی که نوع دیگری از مسکن را بسازید تقاضا برای سایر مسکن‌ها در ارتفاع هم کمتر می‌شود و این تنوع در ساخت مسکن باید بیش از گذشته موردتوجه مسئولان امر قرار گیرد.
وی تصریح کرد: امروز بیشتر ساخت‌وسازها در محدوده‌های شهری متمرکزشده و قیمت زمین را بالابرده است؛ همچنین تنوع مسکن بسیار محدود و بیشتر به شکل بناهای آپارتمانی و مرتفع است و حق انتخاب چندانی برای افراد جامعه در این بخش وجود ندارد.
کد خبر 623235منبع: ایمنا
کلیدواژه: جهاد کشاورزی معماری ساخت و ساز شهر تغییر کاربری معماری شهری شهر سازی وزارت راه و شهرسازی مسکن مهر مسکن ملی شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق استاد دانشگاه ساخت وساز ساختمان ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۷۱۱۲۵۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تأملاتی درباب بومی نبودن نظریه‌ها در میدان جامعه‌شناسی کشور
به گزارش گروه پژوهش خبرگزاری علم و فناوری آنا، بیشتر پژوهش‌هایی که در اجتماع علمی ایران صورت گرفته و می‌گیرد، مبتنی بردستاورد‌های دانشمندان غربی است و این دست‌آورد‌ها چه در نظریه‌ها و چه در روش‌ها و فنون پژوهش‌های تجربی، دارای دقت و اعتبار بالایی هستند.
سیدحسین نبوی (استادیار جامعه‌شناسی دانشگاه خوارزمی) در مقاله‌ای به عنوان «بومی نبودن نظریه‌های غربی و مدرن‌نبودن تفکرات اجتماعی ایرانی و اسلامی» به این موضوع می‌پردازد که تئوری‌ها و روش‌ها با دقت تقریباً وسواس‌گونه‌ای توسط دانشمندان و پژوهشگران غربی، ابداع و ساخته و برخی از آنها به وفور در جامعۀ خودشان به کار گرفته می‌شوند.
* دلایل خطای شناختی در پژوهش‌های تجربی جامعه‌شناختی
به زعم این پژوهشگر مفاهیم و تبیین‌ها و اِسناد‌های آن نظریه‌ها، برای جامعه‌شناسی و پژوهش‌های تجربی جامعه‌شناختی در جامعۀ ایران ممکن است نوعی خطای شناختی شکل بدهد و احتمالا داده است، از آنجا که جامعۀ آمریکا، آلمان، فرانسه و دیگر جوامع غربی که نظریه‌پردازان در آن زمینه و مبتنی بر آن جوامع، به برساختن نظریه‌های خود اقدام کرده‌اند و می‌کنند.
این استاد جامعه‌شناسی در ادامه می‌نویسد؛ به رغم شباهت‌های انسانی ما آدمیان، از نظر دین و اعتقادات، از نظر ارزش‌ها و هنجار‌ها و رمزگان تفسیر معنا، از نظر شیوه توزیع قدرت، از نظر کمّوکیف وقایع و رویداد‌هایی که در دوره‌های تاریخی گذشته در جوامع آنها روی داده و اثرات و پیامد‌های آن باقی است، از نظر رشد و توسعۀ اقتصادی، از نظر محیط طبیعی و جغرافیایی و نیز از نظر برخی عوامل دیگر، با جامعۀ ایران بطور معناداری متفاوت است واین خطای شناختی شکل می‌گیرد.
نظریه‌های برساخته‌شده در جوامع مدرن غربی برای جامعه‌ای که در برخی بخش‌ها کاملا و اساساً متفاوت است، موجب فهم و تبیین اشتباه می‌شود* عواقب حل مسائل با مفاهیم عاریتی
این پژوهش توضیح می‌دهد که کاربست نظریه‌های برساخته‌شده در جوامع مدرن غربی برای جامعه‌ای که در برخی بخش‌ها کاملا و اساساً متفاوت است، موجب فهم و تبیین اشتباه می‌شود. گرچه به عنوان جامعه‌شناس موظف هستیم - به قول گیدنز- به فرازبان جامعه‌شناسی سخن بگوییم، اما نگرانی این است که اطمینانی نیست که مفاهیم عاریتی، بتوانند شناخت دقیق و صحیحی را برای ما شکل دهند و ما را در حل برخی از مسائلمان، اجتماعی یا فرهنگی به‌طور مؤثری یاری دهند.
نبوی ادامه می‌دهد که احتمالا بسیاری از پژوهشگران مفاهیم و نظریه‌ها را فقط برای هدفی کارفرماپسند یا داورپسند، به کار می‌گیرند، و به ژرف‌اندیشی و بازاندیشی در مفاهیم و نظریه‌های رایج نمی‌پردازند. تعداد بیشتری از پژوهشگران نیز به علت آشنایی ضعیف با نظریه‌ها، اساساً در موقعیتی نیستند که بتوانند به نقد و بازاندیشی در نظریه‌ها بپردازند.
* زمینه‌مند نبودن نظریه‌های جامعه‌شناختی
به زعم این پژوهشگر خطای شناختی به باور و یقین درستی و صحّت پژوهش انجام گرفته می‌انجامد و مانع از نقد و بازاندیشی و ساخت نظریه‌ای جدید می‌شود. بماند از اینکه برخی از پژوهشگران بنا به دلایل اجرایی، فرهنگی یا بخش اقتصادی، حتی همان اصول علمی را در نقدنشده‌های مختلف پژوهش خود رعایت نمی‌کنند.
خطای شناختی به باور و یقین درستی و صحّت پژوهش انجام گرفته می‌انجامد و مانع از نقد و بازاندیشی و ساخت نظریه‌ای جدید میشودنبوی بیان می‌کند که زمینه‌مند نبودن نظریه‌های جامعه‌شناختی از دو سو مبدل به مسأله شده است:
نظریه‌های برساخته‌شده در جوامع غربی برای کاربست در پژوهش‌های بومی، مناسبت کمتری دارند و ممکن است ما را دچار خطای شناختی کنند، اما ما از آن آگاه نیستیم یا اگر آگاه باشیم تلاش جدی برای اصلاح نظریه‌ها و بومی‌سازی آن آنجام نمی‌دهیم. نظر‌های ساخته وپرداخته شده توسط اندیشمندان بومی به علت ناآشنایی با فرازبان جامعه‌شناسی، دارای ماهیت جامعه‌شناختی نیستند و در اجتماع علمی جامعه‌شناختی به رسمیت شناخته نمی‌شوند.این پژوهشگر در نهایت اینگونه جمع‌بندی می‌کند که در میدان مطالعات جامعه‌شناسی کشور ما با مسأله و چالشی به نام مفاهیم و نظریه‌هایی که برساختۀ پژوهشگران و جامعه‌شناسان بومی نیست مواجه‌ایم و این وضعیت، آنقدر عادی و طبیعی شده است که مسأله‌بودن آن را درنمی‌یابیم. چه بسا بخش قابل ملاحظه‌ای از بحران‌ها و ابربحران‌ها، ناشی از سوءمدیریت نباشد و در اثر تشخیص نادرست یا نادقیق که به علت خطای شناختی روی می‌دهد، شکل گرفته باشد.
انتهای پیام/
مدیررسانهای پرسپولیس: سپاهان به جای شکایت بیجا، عذرخواهی کند